Jaki był dla Stowarzyszenia MOST rok 2022
W 2022 roku nasza organizacja realizowała zgodnie ze swoimi celami statutowymi zadania związane przede wszystkim z problemami ochrony przyrody oraz zwiększaniem społecznego wpływu na decyzje administracyjne dotyczące ochrony przyrody.
Kontynuowaliśmy programy rozpoczęte w poprzednich latach. Pierwsze miesiące 2022 roku to przede wszystkim duży wysiłek związany z obroną integralności Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Od 2019 roku polski rząd starał się doprowadzić do usunięcia z granic Świętokrzyskiego Parku Narodowego niewielkiej ale unikalnej i kluczowej enklawy na Łyścu. W tej sprawie działaliśmy w ramach naszego projektu „Korzenie. Projekt ochrony dziedzictwa przyrody i kultury Gór Świętokrzyskich”. W latach 2021 – 2022 projekt był dofinansowany ze środków programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG. W 2022 i obecnie projekt realizujemy non – profit.
- W ramach tego projektu zajmujemy się nie tylko Świętokrzyskim Parkiem Narodowym ale też obiektem światowego dziedzictwa UNESCO „Krzemionki”.
Świętokrzyski Park Narodowy
Niezwykłymi wydarzeniami były dwa zorganizowane przez nas happeningi „Świętej Pamięci Natura”, jeden na Łyścu drugi pod Kancelarią Premiera Mateusza Morawieckiego.
Słaliśmy petycje, pisma i protesty do ministra klimatu i środowiska, premiera, starosty kieleckiego i wojewody świętokrzyskiego. Bezskutecznie Premier Mateusz Morawiecki podpisał projekt rozporządzenia, na mocy którego bez wystarczającej podstawy prawnej i merytorycznej z granic Świętokrzyskiego Parku Narodowego usunięto 1,35 ha na Łyścu.
Tym samym premier Morawiecki nie uwzględnił ani wyników badań naukowych, ani stanowiska prawników, ani opinii Rady Naukowej Świętokrzyskiego Parku Narodowego, Polskiej Akademii Nauk oraz Państwowej Rady Ochrony Przyrody.
Natomiast wszystkie te argumenty zostały uwzględnione przez Najwyższą Izbę Kontroli, która o sprawie została poinformowana przez nas styczniu 2022 roku. NIK wezwała premiera Morawieckiego do anulowania bezprawnego rozporządzenia i ponownego włączenia działek na Łyścu w granice Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Krzemionki
Ten wyjątkowy obiekt o światowej randze, będący obiektem UNESCO, rezerwatem przyrody, częścią obszaru Natura 2000 i Pomnikiem Historii był zagrożony planami budowy wielkiej kopalni wapienia. Inwestycja ta potencjalnie mogła zagrozić neolitycznym kopalniom krzemienia pasiastego, zbiornikowi wód podziemnych zasilającemu około 60 000 ludzi w wodę pitną oraz zdrowiu mieszkańców i unikalnemu światowi dzikiej przyrody. W tym przypadku podejmowaliśmy rozmaite działania administracyjne, prawne i naukowe. Ostatecznie lokalne władze przyjęły naszą argumentację i nie wyraziły zgody na budowę dewastującej środowisko i zabytki kopalni. To był duży sukces, który udało się osiągnąć dzięki ścisłej współpracy dyrekcji Muzeum Historycznego i Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim, społeczności lokalnej, ekspertów oraz organizacji pozarządowych.
W Krzemionkach współorganizowaliśmy też naukowy obóz chiropterologiczny, trzeci taki obóz w historii badań nietoperzy naszego regionu. Pozostałe także współorganizowaliśmy.
- Drugim dużym zadaniem, które realizujemy od 2020 roku jest program badań i ochrony miejsc cennych przyrodniczo w województwie świętokrzyskim „Parasol dla Natury”. Projekt ten został dofinansowany przez przedsiębiorstwo Formaster S.A., producenta marki Dafi. W ciągu
2 lat zinwentaryzowaliśmy kilkanaście cennych przyrodniczo obiektów w województwie. Zbudowaliśmy interdyscyplinarny zespół, który dokonał wielu ciekawych i ważnych odkryć przyrodniczych ale i geologicznych. Obecnie finalizujemy opracowanie pierwszych wniosków o powołanie rezerwatów przyrody.
Ten projekt jest naszą reakcją na postępujący kryzys utraty bioróżnorodności w tym przede wszystkim zaniku miejsc podmokłych i starych lasów. Oba te środowiska są kluczowe z punktu widzenia stabilizacji destrukcyjnych zmian klimatycznych pochodzenia antropogenicznego. Wraz z utratą tych miejsc tracimy też całą masę rzadko występujących i szybko wymierających gatunków związanych właśnie z siedliskami podmokłymi i starymi lasami zasobnymi w martwe drewno.
W ramach tych prac wykonaliśmy w 2022 roku niemal 150 kontroli terenowych. Spotykaliśmy się też z leśnikami starając się przekonać ich do konieczności wyłączenia z gospodarki leśnej kilku cennych fragmentów lasów i podjęcia ich ochrony w oparciu o ustawę o ochronie przyrody a nie o ustawę o lasach.
- Szczególnie w pierwszej połowie roku staraliśmy się podejmować działania mające na celu poprawę stanu przyrody w Kielcach. Opiniowaliśmy ważne dokumenty, decyzje, inicjatywy. W tym celu powołaliśmy zespół ekspertów różnych specjalności tak, aby nasze stanowisko uwzględniało różne punkty widzenia i różne paradygmaty. Pracowaliśmy w Radzie Smart City Kielce.
- Już 9 rok kontynuowaliśmy nasz „Projekt badań i ochrony zwierząt nocnych” w województwie świętokrzyskim. Prowadziliśmy zimowy spis nietoperzy w schronieniach antropogenicznych oraz projekt czynnej ochrony nietoperzy w lasach Nadleśnictwa Staszów i Zagnańsk. We współpracy z leśnikami rozwiesiliśmy kilkaset schronów dla nietoperzy oraz wykonaliśmy kontrole ich zajęcia. Wyniki zostały przekazane Nadleśnictwom.
- Wspieraliśmy uchodźców z Ukrainy w związku z toczącą się tam wojną. We współpracy z firmą Formaster S.A. zapewniliśmy paru osobom mieszkanie i podstawowe potrzeby. Współpracowaliśmy też z ukraińską artystką przy realizacji materiału wideo dotyczącego projektu „Parasol dla Natury”
Ponadto braliśmy udział w konsultacjach społecznych dotyczących projektu ustawy o parkach narodowych, nasz reprezentant brał udział w pracach komisji sejmowych, podejmowaliśmy interwencje w sprawie zniszczeń w świecie przyrody we wsi Wiązownica Kolonia. Członkowie naszej organizacji ogłaszali wyniki badań w formie publikacji naukowych, publicystyki oraz jako artykuły promujące walory przyrodnicze województwa świętokrzyskiego.
Cieszy też fakt, że adwokatka Karolina Kuszlewicz doprowadziła do tego, że Sąd Wojewódzki w Kielcach nie uznał za winnych Łukasza Misiunę i Krzysztofa Piotrowskiego, którzy protestowali przeciwko wyłączeniu Łyśca z granic Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Sprawę do Sądu skierował dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego Jan Reklewski. Został on obciążony kosztami rozprawy.
Rok 2022 był długi, trudny ale tez niezwykle intensywny i mimo wszystko udany. Życzymy Wam sukcesów i spokoju w Nowym Roku!
Zapraszamy do krótkiej fotorelacji z 2022 roku w Stowarzyszeniu MOST.
